Veelgestelde vragen
Een goede voorbereiding van de overdracht is cruciaal. Tijdig beginnen is dan ook een must! Het bedrijf moet op een overzichtelijke en transparante manier voorgesteld worden aan potentiële kopers. Zijn er partijen die de voorkeur van de overlater wegdragen? Hoe zal men de verkoop in de markt plaatsen? De overnamebegeleider moet samen met de overlater een kritisch oog werpen op het reilen en zeilen van de onderneming. Bepaalde zaken moeten misschien nog op orde gesteld worden. Drie jaar voor het overlaten van uw bedrijf aan de voorbereiding beginnen, lijkt dan misschien wel veel maar in de praktijk blijkt het veelal een minimum! Een goede voorbereiding van de overdracht zorgt ervoor dat het verkoopproces efficiënt en vlot kan verlopen.
Het familiebedrijf overlaten gebeurt maar éénmaal in het leven! Een goede omkadering en begeleiding is dan ook noodzakelijk. De overnamebegeleider coördineert de voorbereiding, staat in om potentiële overnemers te contacteren en in te lichten over het bedrijf, zorgt dat de belangen van de partijen gevrijwaard worden… De overnamebegeleider neemt alle zorgen over die bij een bedrijfsoverdracht kunnen komen. Temeer omdat de overdracht in de praktijk naast een zakelijk proces evenzeer een emotioneel proces is. De ondernemer neemt immers afscheid van zijn of haar levenswerk, en dat proces dient in alle sereniteit verlopen.
De aankoop van een bedrijf wordt weleens stiefmoederlijk behandeld. Daar waar een verkoper van een familiale onderneming een beroep doet op een coördinator om het overdrachtsproces te begeleiden, is een koper hier vandaag nog minder toe geneigd. Een koper doet meestal wel beroep op iemand met de nodige financiële kennis (boekhouder, accountant, …). Maar een overname van een onderneming behelst veel meer dan louter de cijfers. Bovendien moet men hier ook opletten met asymmetrische informatie tussen koper en verkoper. Een overnamebegeleider is dus ook in het aankoopproces bij de overname van een bedrijf de aangewezen persoon.
De waarde van een bedrijf berekenen is een complex gegeven. Er bestaan diverse methodieken die kunnen toegepast worden: Intrinsieke waarde, EBIT, EBITDA, Cashflow, rendement, … Elk bedrijf moet worden geanalyseerd om na te gaan welke methodiek de meest correcte is. Daarenboven zijn er ook nog niet-financiële gegevens die kunnen meespelen: marktomstandigheden, segment, concurrentie, bedrijfsstructuur, … De prijszetting zal ook anders zijn wanneer men aan de kinderen overdraagt met een schenking van de familiale onderneming of aan een externe koper. Niettemin moet de verkoper wel altijd rekening houden met een realistische waarde. Een koper zal immers nagaan hoe en of de overname kan terugbetaald worden met de bedrijfswinsten van de onderneming. Wanneer men de waarde te hoog vastlegt, zullen potentiële kopers afgeschrikt worden. Het is de taak van de overnamebegeleider om samen met de ondernemer en de accountant een correcte onderbouw uit te werken die de gevraagde waarde bevestigt. Het is deze theoretische waarde die het uitgangspunt zal zijn bij de onderhandelingen tussen partijen.
Het is van belang dat een potentiële koper een overzichtelijk en transparant beeld krijgt van de onderneming die hij wenst over te nemen. Vele familiebedrijven dragen, soms vanuit het verleden, bepaalde activa mee die niet eigen zijn aan de exploitatie. Bijvoorbeeld de gezinswoning die destijds aangekocht werd via de vennootschap. Het is van groot belang dat dergelijke toestanden voor het overnameproces rechtgezet worden. Dit vereenvoudigd het proces en wekt vertrouwen op bij de koper. Een tijdige voorbereiding van de overname van het bedrijf is dan ook cruciaal!
De schenking van het familiebedrijf aan de kinderen kent veel facetten. Het belangrijkste facet voor mij is het familiale karakter ervan. De schenking van de familiale onderneming laat toe om het bedrijf binnen de familie te houden. Het is dus een strategische beslissing waarbij de vraag naar de competenties van de overnemende kinderen niet uit de weg mag gegaan worden. Schenkt men aan alle kinderen of slechts aan 1 of meerdere kinderen? Wat zal de rol van de niet-actieve kinderen zijn? Welke rol krijgen de overlaters nog? Hebben de overlaters nog controle? Welke zijn de voorwaarden verbonden aan de schenking van de familiale onderneming?
Naast het familiale aspect zijn er uiteraard ook nog de juridische en fiscale aspecten verbonden aan de schenking. De complexiteit van alle onderdelen samen maakt dat een schenking van een familiebedrijf echt maatwerk is!